YARATICILIK – YARATICI DÜŞÜNME –YARATICI DÜŞÜNMENİN BOYUTLARI

 

• YARATICILIK – YARATICI DÜŞÜNME –YARATICI DÜŞÜNMENİN BOYUTLARI

  Torrance’a göre yaratıcılık; sorunlara, yetersizliklere, bilgideki boşluklara, eksik elemanlara, uyumsuzluklara, düzensizliklere duyarlı olma, güçlükleri belirleme, çözümler arama, yetersizliklere ilişkin tahminlerde bulunma veya hipotezler oluşturma, bu hipotezleri sınama, yeniden sınama ve en sonunda sonuçları iletme sürecidir.

  Yaratıcı düşünme, öğretilebilen bir beceridir.

  YARATICI BİREYLERİN ÖZELLİKLERİ

  • Yaratıcı ve özgün fikirler;  incelemenin, gözlem yapmanın, farklı gibi görünen varlıklar arasında ilişki kurmanın sonucu olarak ortaya çıkar. Öğrencilerimizde bu bakış açısını kazandırmak için doğadaki canlıların özelliklerinden yola çıkılarak üretilen varlıkları tanımalarını sağlamak yararlı olacaktır. 
  • Orijinal, sıra dışı, mantıksal ve eleştirel düşünürler.
  • Birbiri ile çelişen fikirler arasında bulma becerisine sahiptirler.
  • Karar almada, yargılamada esnek ve bağımsız düşünürler. Sorunları ve yeni fikirleri kendi kriterleri ve standartları doğrultusunda değerlendirirler.
  • Özgüvene sahip, risk almayı severler.
  • Hayal güçleri kuvvetlidir. Görmediklerini zihinlerinde canlandırabilirler, soyut düşünceleri  zihinlerinde somutlaştırabilirler.
  • Yaratıcılık, merak ile ortaya çıkar. Merak ve ilgileri hep aktiftir.
  • Kendi yaratıcılık süreçlerinin farkındadırlar. Yaratıcı ürünler ortaya koyma Sürecinde bilinçlidirler, süreci yönetebilirler.
  • Yeni durumları hoş karşılar, çabuk uyum sağlarlar

  Yaratıcı düşünme becerileri eğitimine başlamadan önce, sınıf ortamını bu eğitime hazırlamak gerekir. Öğrenciler;

  • Fikirlerine saygı duyulacağından,
  • Fikirleri nedeniyle yargılanmayacaklarından, alay konusu olmayacaklarından,
  • Genel geçer kurallara bağlı kalmayabileceklerinden emin olmalıdırlar.

  Bu nedenle öğrencilerinde yaratıcı düşünmeyi geliştirmek isteyen bir öğretmenin yapması gereken ilk şey; öğrencilerin eleştirmekten, sorgulamaktan korkmadıkları, fikirlerini açık yüreklilikle söyleyebildikleri, geleneksel uygulamalardan ve kalıplardan uzak, özgür bir sınıf ortamı yaratmak olmalıdır.

   

  YARATICI DÜŞÜNMENİN DÖRT BOYUTU

  Öğrencilerimize yaratıcı düşünmeyi öğretmek için; öncelikle akıcı, esnek ve özgün düşünme kavramlarının ne demek olduğunu öğretmemiz gerekir:

  AKICILIK : Problem durumu ile ilgili üretilen uygun fikir sayısını ifade eder.

  ESNEKLİK : Farklı kategorilere giren düşünce üretmektir. Problem durumuna birden fazla bakış açısıyla bakabilmeyi içerir.

  ÖZGÜNLÜK: Eşsiz daha önce ortaya konmamış ürünler ortaya koymaktır.

  ZENGİNLEŞTİRME : Ortaya konan özgün ürünü ayrıntılar ekleyerek geliştirme, daha kullanışlı hale getirme yeteneğidir.

   

  Öğrencilerimize bu düşünme yollarını çeşitli örnekler üzerinden anlattıktan sonra, her bir fikir üretme aşamasında akıcı, esnek ve özgün düşünmeye yönlendirmeli bu yolla daha eşsiz ve işlevsel fikirler ortaya koyacağını hatırlatmalıyız.

   

  Düşünüyorum Üretiyorum Fikirlerimi Paylaşıyorum projesi, öğrencilerde yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmeyi amaçlayan bir proje olduğu için, yaratıcı düşünme becerisi eğitimlerine öğrencilere yaratıcı düşünmenin boyutlarını kazandırmak etkinlikleri ile başlanmıştır.

       

   

  Kaynak : Özel Yetenekli Bireylerin Psikolojisi, Edit: Taşçılar, Marileana. Nobel Akademi Yayınevi, Mart 2020, 3. Basım